Της Ιωάννας Μπάτζου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ. – Νηπιαγωγού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Από τη στιγμή που ένα παιδί είναι αρκετά μεγάλο για να κρατήσει το μολύβι, το σχέδιο είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να επικοινωνήσετε και να καταλάβετε τι σκέφτεται. Η κατανόηση των σχεδίων τους σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για τους γονείς.

Σύμφωνα με τον Martin T. Stein, οι ζωγραφιές των παιδιών είναι μια αντανάκλαση του εσωτερικού τους κόσμου. Τα περισσότερα παιδιά δεν σκέφτονται ούτε λογοκρίνουν τις ζωγραφιές  τους. Ένα μόνο σχέδιο μπορεί να μας δείξει πως βλέπει το παιδί  τον ρόλο του στην οικογένεια, τη σχέσης του με άλλα μέλη της οικογένειας και την αυτοεκτίμησή του.

Παρ’όλ’αυτά,  ο Martin T. Stein προειδοποιεί ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σχετικά με την υπερβολική ερμηνεία. Αντ ‘αυτού προτείνει στους γονείς να χρησιμοποιήσουν το σχέδιο ως ευκαιρία για να μιλήσουν με το παιδί τους για το τι έχει σχεδιάσει. Προτείνει στους γονείς να κάνουν ερωτήσεις, όπως “Πες μου για το σχέδιό σου: Ποιοι είναι οι άνθρωποι στην εικόνα; Τι κάνουν;”

Πώς να ερμηνεύσετε τα σχέδια των παιδιών

Προτίμηση χρώματος. Για παράδειγμα, τα πιο σκούρα χρώματα (μαύρο, μωβ) τείνουν να χρησιμοποιούνται από ένα παιδί που είναι πιο κυριαρχικό και απαιτητικό. Τα κορίτσια τείνουν να προτιμούν θερμότερα χρώματα, ενώ τα αγόρια τείνουν να χρησιμοποιούν τα πιο ψυχρά χρώματα. Το πράσινο τείνει να σημαίνει ότι το παιδί είναι πιο δημιουργικό, το κίτρινο σημαίνει ευτυχία και το κόκκινο είναι το χρώμα του ενθουσιασμού – και αυτό που τα περισσότερα παιδιά προτιμούν να χρησιμοποιούν. Το ροζ δείχνει την ανάγκη για αγάπη και εκτίμηση και χρησιμοποιείται συνήθως  από τα κορίτσια.

Διαφορές ανάλογα με το φύλο. Τα κορίτσια συνήθως σχεδιάζουν στρογγυλεμένα σχήματα, συμπεριλαμβανομένων των λουλουδιών, των καρδιών, ενώ οι γωνίες, τα τετράγωνα και οι ευθείες γραμμές είναι χαρακτηριστικά των αγοριών, όπως και τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία κλπ. Γενικά, υπάρχει μια τάση στα παιδιά να προτιμούν να σχεδιάζουν το δικό τους φύλο.

Η θέση στη σελίδα. Τα παιδιά που τοποθετούν τα σχέδια στην αριστερή πλευρά κοιτάζουν προς το παρελθόν, ενώ η δεξιά πλευρά είναι το μέλλον και η ανάγκη επικοινωνίας. Τα σχέδια που βρίσκονται στο κάτω μέρος της σελίδας συχνά είναι σημάδι ανασφάλειας ή φανερώνουν αισθήματα ανεπάρκειας.

Μέγεθος φιγούρας.  Τα παιδιά χρησιμοποιούν το μέγεθος για να υποδείξουν πόσο σημαντικοί είναι οι άνθρωποι – όσο μεγαλύτερο είναι το άτομο, τόσο πιο σημαντικό είναι αυτό το πρόσωπο αυτό  για το παιδί.

Τι συναισθήματα αποκαλύπτουν  τα σχέδια των παιδιών;

Παιδί με παθολογία: Μεγάλες μορφές, χωρίς λαιμούς και ασυμμετρία των άκρων.

Αγχώδες παιδί : Σύννεφα, βροχή, πουλιά που πετούν, φιγούρες χωρίς μάτια.

Ντροπαλό παιδί: Σύντομες φιγούρες, χωρίς μύτη ή στόμα, μικροσκοπικές φιγούρες και χέρια κοντά στο σώμα.

Θυμωμένο παιδί: Μεγάλα χέρια και δόντια, μακριά χέρια, σταυρωμένα μάτια.

Ασφαλές παιδί: Τεράστιες φιγούρες, μικροσκοπικά κεφάλια, χωρίς χέρια και λοξές φιγούρες

Η μάθηση για την ερμηνεία και την αποκωδικοποίηση των σχεδίων των παιδιών μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη για τους γονείς. Ωστόσο, προσπαθήστε παράλληλα να ενθαρρύνετε αυτή τη δημιουργική δραστηριότητα. Οι εμπειρίες τέχνης βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν ανεξαρτησία και τους δίνουν την ευκαιρία να εκφράσουν τις ιδέες τους σε χαρτί ή με άλλες μορφές .

Μπορείτε να το βοηθήσετε με το να το αφήσετε να πειραματιστεί, να εξερευνήσει και να εκφράσει τη δημιουργικότητά του με τον δικό του τρόπο. Επίσης, μπορείτε να συμμετέχετε στη διαδικασία σχεδίασης. Βοηθήστε το να σχεδιάσει μερικά πιο περίπλοκα σχέδια ή επιλέξτε μαζί τα κατάλληλα χρώματα. Τέλος, χρησιμοποιήστε την τέχνη για να βοηθήσετε το παιδί σας να εκφράσει έντονα συναισθήματα  (πχ. θυμός, λύπη ) με δημιουργικό τρόπο.