Είναι αλήθεια ότι ένας στους δέκα ανθρώπους έχει κάποιου είδους αναπηρία. Αυτό που παρατηρούμε ακόμα και σήμερα όμως είναι ότι οι άνθρωποι συνήθως νιώθουν αμηχανία όταν συναντούν ένα τέτοιο άτομο. Αυτό συμβαίνει λόγω της ανεπαρκούς γνώσης των αναγκών τους και των περιορισμών τους, των τρόπων που προσφέρεται και λαμβάνεται βοήθεια και λόγω της προκατάληψης ή του φόβου για το άγνωστο. Οι άνθρωποι είναι απρόθυμοι να επικοινωνήσουν και να προσφέρουν βοήθεια σε άτομα με αναπηρία.

 

Για να ανατρέψετε αυτό το δυσάρεστο σκηνικό, οφείλετε να εκπαιδευτείτε και να ακολουθήσετε κάποιους κανόνες συμπεριφοράς, ώστε να βελτιώσετε τη ζωή των ατόμων με αναπηρία αλλά συνάμα να εμπνεύσετε τους ανθρώπους να επικοινωνήσουν χωρίς φόβο. Γι’ αυτό τον λόγο σας προτείνω να διαβάσετε κάποιους από τους ακόλουθους τρόπους συμπεριφοράς που έχουν προταθεί και συμπεριλαμβάνονται επίσημα στο βιβλίο που εκδόθηκε από τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας – Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, ανταποκρινόμενη στο αίτημα της έδρας της UNESCO του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

• Αν κρίνετε ότι υπάρχει ανάγκη να βοηθήσετε ένα άτομο με αναπηρία, ρωτήστε το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να το κάνετε.

 

• Μιλήστε απευθείας στο άτομο με αναπηρία παρά μέσω γονέα, συνεργάτη, συνοδού ή διερμηνέα.

 

• Αν μιλάτε για λίγο με άτομο σε αναπηρικό καρότσι, προσπαθήστε να χαμηλώσετε στο ύψος του, ώστε να αποκτήσετε οπτική επαφή.

 

• Όταν συστήνεστε σε ένα άτομο με τεχνητό ή ακρωτηριασμένο χέρι, μην αποφεύγετε να του δώσετε το χέρι σας. Δώστε το αριστερό σας χέρι ή αγγίξτε το με μια φιλική χειρονομία.

 

• Μιλήστε φυσιολογικά χρησιμοποιώντας κοινές εκφράσεις όπως «τα λέμε», «πρέπει να προλάβω», «θα έχεις νέα μου σύντομα» ανεξάρτητα από την αναπηρία που έχει το άτομο αυτό. Μην φοβάστε να χρησιμοποιήσετε λάθος λέξεις.

 

• Επικεντρώστε την προσοχή σας σε άτομο με προβλήματα ομιλίας. Αν δεν καταλαβαίνετε τι λέει το άτομο αυτό, ζητήστε του να το επαναλάβει. Μην προσποιείστε ότι καταλάβατε.

• Όταν χαιρετάτε ένα τυφλό άτομο ή άτομο με μειωμένη όραση, πείτε του το όνομά σας. Αν του προσφέρετε βοήθεια στο περπάτημα, αφήστε το να ακουμπήσει στον βραχίονά σας.

 

• Μιλάτε αργά και καθαρά σε ένα άτομο με προβλήματα ακοής. Μην φωνάζετε και μην μιλάτε μέσα στο αυτί του. Οι εκφράσεις του προσώπου σας και οι κινήσεις των χειλιών σας βοηθάνε το άτομο με προβλήματα ακοής να σας καταλάβει. Αν εξακολουθείτε να μην είστε σίγουροι ότι σας κατάλαβε, σημειώστε ό, τι θέλετε να πείτε.

 

• Άτομα με προβλήματα ακοής ή όρασης μπορούν να επικοινωνήσουν επίσης και μέσω της αίσθησης της αφής. Αν συναντήσετε ένα τέτοιο άτομο, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του σχηματίζοντας κεφαλαία γράμματα στο χέρι σας.

 

• Αν δεν έχετε οικειότητα με ένα άτομο με αναπηρία αποφύγετε να το ρωτήσετε για την αναπηρία του.

 

• Μην επαινείτε υπερβολικά ένα άτομο με αναπηρία που εκτελεί φυσιολογικές καθημερινές εργασίες.

 

• Όταν χρησιμοποιείτε μέσα μαζικής μεταφοράς προσφέρετε τη θέση σας στο άτομο με αναπηρία. Βοηθήστε το να επιβιβαστεί ή να αποβιβαστεί από το λεωφορείο, αφού πρώτα ρωτήσετε με ποιον τρόπο μπορείτε να βοηθήσετε καλύτερα.

 

• Να είστε διακριτικός και υπομονετικός, ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να κάνει κάτι.

 

• Ενώ περιμένετε στη γραμμή, παραχωρήστε τη θέση σας σε ένα άτομο με αναπηρία ή μεσολαβήστε ώστε το άτομο αυτό να προχωρήσει μπροστά στη σειρά και μην στέκεστε ακριβώς μπροστά του σε πολύ κοντινή απόσταση.

 

• Μην αγγίζετε τα ορθοπεδικά βοηθήματα παρά μόνο αν σας έχει ζητηθεί. Μην στηρίζεστε σε αναπηρικό καρότσι, είναι μέρος του προσωπικού χώρου του ατόμου που το χρησιμοποιεί. Όταν συνοδεύετε άτομο σε αναπηρικό αμαξίδιο, μην κρεμάτε στο αμαξίδιό του την τσάντα σας. Το αναπηρικό αμαξίδιο και τα λοιπά τεχνικά βοηθήματα θεωρούνται ως «προέκταση του σώματος» του ατόμου με αναπηρία και αντικαθιστούν τη λειτουργία των μελών του σώματος που δεν λειτουργούν.

 

• Προσέξτε τους οδηγούς αυτοκινήτων που φέρουν το αναπηρικό σήμα. Όταν βλέπετε ένα αυτοκίνητο που φέρει το αυτοκόλλητο με την αναπηρική καρέκλα στο μπροστινό αυξήστε την απόσταση, χαμηλώστε ταχύτητα και να είστε πιο προσεκτικοί. Θυμηθείτε ότι ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να αργεί να εκτελέσει μερικές ενέργειες. Παράλληλα, μην παρκάρετε σε μέρη που είναι καθορισμένα με τα σήματα πρόσβασης αναπηρικού καροτσιού και μπροστά σε ράμπες πρόσβασης σε πεζοδρόμια ή σε καταστήματα.

 

• Μην χαϊδεύετε έναν σκύλο-βοηθό ατόμου με αναπηρία ενόσω «εργάζεται». Ζητήστε άδεια από τον ιδιοκτήτη.

 

Το βασικότερο όλων αυτών, όμως, είναι να εκδηλώνετε τον σεβασμό και την εκτίμηση προς τα άτομα με αναπηρία λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν συμπεριφέρεστε με οίκτο σε άτομα με αναπηρία. Και να θυμάστε επίσης, όταν συνοδεύετε ένα παιδί που λόγω αθώας περιέργειας ρωτήσει για τον άνθρωπο με αναπηρία που τυγχάνει να είναι δίπλα σας, εξηγείστε του όσο πιο απλά μπορείτε ό, τι γνωρίζετε για το συγκεκριμένο είδος αναπηρίας. Μην αποτρέπετε το παιδί από το να κοιτάζει τον άνθρωπο με αναπηρία ή να σας ρωτήσει σχετικά.