Νιώθοντας ευγνωμοσύνη ερχόμαστε σε επαφή με κάτι μεγαλύτερο και έξω από εμάς, με το θαύμα της ζωής. Αποδεχόμαστε την ροή, βγαίνουμε από την κατάσταση του θύματος, απελευθερωνόμαστε από την ανάγκη του απόλυτου ελέγχου.

---

Όσο είμαστε όρθιοι στα πόδια μας και έχουμε λίγα χρήματα για βενζίνη να ερχόμαστε Σούνιο μην γκρινιάζεις καθόλου, θυμάμαι να λέω σε μια φίλη μου κάτω από τον ναό του Ποσειδώνα. Και ήρθε η στιγμή λίγους μήνες αργότερα, που εξαιτίας ενός ατυχήματος βρέθηκα οριζοντιωμένη για μήνες στο κρεβάτι με έναν σπόνδυλο σπασμένο. Δεν μπορούσα να σταθώ όρθια, και φυσικά ούτε να πάω βόλτα στο Σούνιο.

Τότε ένιωσα για πρώτη φορά τεράστια ευγνωμοσύνη που είμαι αρτιμελής και πλήρως λειτουργική. Σχεδόν τρόμαξα όταν συνειδητοποίησα ότι εξαιτίας εκείνου του ατυχήματος θα μπορούσα να είχα μείνει παράλυτη.

Ο πατέρας μου παρόλο το δυνατό εγκεφαλικό που υπέστη και την αναπηρία που του άφησε, εξακολουθεί να ζει και να μας διδάσκει με την στάση του πόσο αξίζει η ζωή παρόλα αυτά.

Γνώρισα γυναίκες που πάσχουν από βαριές χρόνιες ασθένειες και ένιωσα τυχερή που σε αντίθεση με εκείνες δε χρειάζεται να τσεκάρω κάθε πρωί τις βασικές λειτουργίες του σώματός μου.

Νιώθω χαρά και γαλήνη, η καρδιά μου πλημμυρίζει από αγάπη κάθε φορά που απολαμβάνω ένα γεύμα με τις αγαπημένες μου φίλες, όταν βλέπω την ανατολή του ήλιου στη θάλασσα, όταν εξερευνώ ένα ατέλειωτο φαράγγι, όταν συναντώ ένα αγριολούλουδο αρχές της Άνοιξης ή όταν το βλέμμα μου ξεκουράζεται στο χαμόγελο ενός μωρού.

Πώς γεμίζουμε με ευγνωμοσύνη;

1. Με την συνειδητοποίηση της τρωτότητάς μας.

Η ιδέα του ίδιου του θανάτου μας μας κάνει να ζούμε με μεγαλύτερη πληρότητα, λέει ο Γιάλομ. Όταν αποφασίσουμε πως τίποτα δεν είναι δεδομένο, πως ακόμη και η ίδια η ζωή που καμιά φορά αφήνουμε να περάσει αδιάφορα είναι ένα δώρο, τότε θα νιώσουμε πλούσιοι και τυχεροί.

2. Με το να την επικοινωνούμε.

Πότε ήταν η τελευταία φορά που κάνατε ένα νεύμα ευχαριστίας στον οδηγό που σας έδωσε προτεραιότητα; Ή που εκφράσατε την ευχαρίστησή σας για μια υπηρεσία ή για μια συμπεριφορά;

Τα συναισθήματα μεταδίδονται με τρόπο αόρατο, δημιουργούν το δικό τους πεδίο∙ το να τα εκφράζουμε όμως με λέξεις ή με πράξεις ευγνωμοσύνης μας συνδέει με τους άλλους ανθρώπους ακόμη βαθιά.

3. Με το να την υπενθυμίζουμε ο ένας στον άλλο.

Πόσες φορές δεν στεναχωρηθήκαμε για μικρά και ασήμαντα μέχρι να βρεθεί ένας καρδιακός φίλος, η μαμά ή ένας συνάδελφος να μας υπενθυμίσει πόσο όμορφοι, ικανοί και άξιοι είμαστε; Πόσο χρήσιμο είναι καμιά φορά να υπενθυμίζουμε ο ένας στον άλλο πόσο τυχεροί είμαστε που έχουμε όλα αυτά τα οποία δεν είναι καθόλου δεδομένα;

4. Γράφοντας ένα τετράδιο ή επιστολές ευγνωμοσύνης.

Δοκιμάζοντας να καλλιεργήσουμε αυτή την συνήθεια έστω για μια εβδομάδα, θα φέρουμε στην επίγνωσή μας όλα τα μικρά και τα μεγάλα που κάνουν τις ημέρες μας πιο λαμπερές και τις δυσκολίες τις ζωής πιο υποφερτές.

5. Με τον εθελοντισμό, την αλληλεγγύη

Με το να συμπαραστεκόμαστε και να είμαστε δίπλα στους άλλους διευρύνουμε την οπτική μας. Φεύγουμε για λίγο από τα δικά μας, καμιά φορά μεγεθυμένα προβλήματα και βλέπουμε την μεγάλη εικόνα.

Τα οφέλη είναι δύο, πρώτον ότι συνειδητοποιούμε για πόσα αξίζει να αισθανόμαστε ευγνώμονες και δεύτερον ότι αποκτούμε ένα σκοπό κι ένα νόημα στη ζωή μας.

6. Με τον διαλογισμό ή/και την προσευχή

Με το να ασκούμαστε στο να παραμένουμε στο εδώ και τώρα, ελαφραίνουμε από τις αρνητικές σκέψεις και οξύνουμε τις αισθήσεις μας. Με το να αισθανόμαστε περισσότερο παρά να σκεφτόμαστε, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να αξιολογήσουμε θετικά την ζωή μας.

Σύμφωνα με τον κλάδο της θετικής ψυχολογίας η ευγνωμοσύνη όπως και όλα τα θετικά συναισθήματα λειτουργούν ως αντίδοτο στην κατάθλιψη, ευνοούν την δημιουργικότητα, συντελούν θετικά στην βελτίωση της σωματικής υγείας, των διαπροσωπικών σχέσεων και στην συνολική αίσθηση ικανοποίησης από τη ζωή.

Η ικανότητα να νιώθουμε βαθύ πένθος και ευγνωμοσύνη, θεωρώ, είναι εγγύηση ψυχικής υγείας, υποστηρίζει ο Joseph Burgo. Πόσες φορές άλλωστε δεν έχουμε νιώσει στιγμές χαράς εν μέσω μεγάλου πόνου; Αντίθετα με την κοινή πεποίθηση, πένθος και ευγνωμοσύνη συχνά μπορεί να συνυπάρχουν. Στα Μαθήματα Ζωής, οι ειδικοί στο πένθος E. Kubler-Ross και David Kessler αναφέρονται σε ανθρώπους που αν και στο τελικό στάδιο μιας ασθένειας μας διδάσκουν πως είναι δυνατόν να νιώθουμε ευχαριστημένοι ακόμη και με τα πιο απλά πράγματα.

Νιώθοντας ευγνωμοσύνη ερχόμαστε σε επαφή με κάτι μεγαλύτερο και έξω από εμάς, με το θαύμα της ζωής. Αποδεχόμαστε την ροή,βγαίνουμε από την κατάσταση του θύματος, απελευθερωνόμαστε από την ανάγκη του απόλυτου ελέγχου. Αποδεχόμαστε τις αλλαγές και μαθαίνουμε να αλλάζουμε εμείς οι ίδιοι συνεχώς, αξιοποιώντας το πλήρες δυναμικό μας. Απολαμβάνουμε την ζωή για την οποία παρόλες τις δυσκολίες, αξίζει να αισθανόμαστε τυχεροί.

---

Βιβλιογραφικές παραπομπές

• Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The psychology of optimal experience. New York: Harper & Row.
• Frankl, V. E. (2006). Man’s search for meaning. Boston: Beacon Press.
• Kübler-Ross, E., & Kessler, D. (2000). Life lessons: Two experts on death and dying teach us about the mysteries of life and living. New York: Scribner.
• Rogers, C. R. 1. (1995). On becoming a person: a therapist’s view of psychotherapy. Boston: Houghton Mifflin.
• Yalom, I. D. (1980). Existential psychotherapy. New York, NY, US: Basic Books