Απόγευμα σε μια κεντρική εμπορική οδό του Κιέβου. Πέντε τυφλοί μουσικοί «του δρόμου» παίζουν το κουιντέττο έργο 34 του Μπραμς! Ευτυχώς γι’ αυτούς ο καιρός δεν είναι πολύ κρύος. Πολύ σπουδαίοι μουσικοί, επαγγελματίες που προσθέτουν ειδικό βάρος και προβάλλουν την έννοια «επαγγελματισμός».

Στο τρίτο μέρος, το περίφημο σκέρτσο, ένοιωσα μια δυνατή συγκίνηση να με διαπερνά, κάτι που δεν είχε σχέση μόνο με τη μουσική τους ιδιοφυία: συνειδητοποιώ ότι η δύναμη της θέλησης είναι βασικό στοιχείο για “να οργανώσεις το χάος” και τι άλλο είναι η μουσική από οργάνωση ενός μικρού τμήματος του χάους;

Στη συνέχεια, όταν ολοκλήρωσαν το τέταρτο μέρος, παίζοντας μάλιστα σε μια τρομακτική ταχύτητα, πρέστο… όνομα και πράγμα, μαθαίνω ότι η βιολίστρια του γκρουπ ήταν και κωφή σε ποσοστό, όπως είπε, 75 τοις εκατό από 18 ετών, τώρα είναι 42! Συγκλονίστηκα.. δεν θα το ξεχάσω ποτέ.

Από τη σκέψη μου πέρασαν προσωπικότητες της μουσικής με ανάλογες «αναπηρίες». Θυμάμαι τον Γιώργο Θέμελη, έναν διαπρεπή έλληνα πιανίστα (1915-1997) εκ γενετής τυφλό. Ο Θέμελης είναι ο πρώτος τυφλός που έγινε δεκτός στο Ωδείο των Παρισίων, ολοκλήρωσε τις σπουδές του κερδίζοντας το πρώτο βραβείο, το 1936. Δεκαετής πρωτοεμφανίστηκε ως παιδί-θαύμα σε ρεσιτάλ και κοντσέρτα εντυπωσιάζοντας τους πάντες. Ο Ι.Ψαρούδας τον αποκαλούσε «Τοσκανίνι του πιάνου»!

Ας προσθέσουμε ότι ξεκίνησε μαθήματα πιάνου με το σύστημα Μπράϊγ σε ηλικία τριών ετών στο Κάιρο όπου γεννήθηκε.Έπαιξε στα πέρατα της γης και συνεργάστηκε με τις μεγαλύτερες ορχήστρες της εποχής του. Η εφημερίδα Chicago Tribune τον ονόμασε “Νέο Χόροβιτς” μετά το κοντσέρτο του το 1950 με τη Φιλαρμονική του Σικάγου. Το 1995 έπαιξε στη Σύρο για τελευταία φορά. Στις 22 Ιουνίου 1997 έφυγε.

Αndrea Bocelli

Ο τοσκανός τενόρος Andrea Bocelli, σταρ της εποχής μας, γεννήθηκε το Σεπτέμβριο του 1958 και είναι γνωστός ως «ο τυφλός τραγουδιστής». Είναι εντυπωσιακό το ότι ο Μποτσέλλι έχει συμμετάσχει ακόμα και σε παραγωγές όπερας, προσπάθεια που δεν τον ικανοποίησε και αποφάσισε έκτοτε να αφιερωθεί σε τραγουδιστικές συναυλίες με ποικίλλο πρόγραμμα, άριες ρεπερτορίου, ρομαντικά, λυρικά τραγούδια.

Τυφλώθηκε στην ηλικία των 12 ετών από γλαύκωμα, μία από τις χειρότερες επιπτώσεις που συνοδεύουν τους πάσχοντες από διαβήτη. Πηγαίνει σε ειδικό σχολείο για να μάθει τη γραφή Braille, όπου η ομορφιά της φωνής του του δίνει ευκαιρίες να τραγουδά ως σολίστας στη χορωδία των μαθητών.Ενθαρρύνεται στο να σπουδάσει τραγούδι, αλλά παράλληλα με το μεγάλο πάθος για τη μουσική, ολοκληρώνει νομικές σπουδές και αποκτά άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος ως δικηγόρος, το 1986.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 προσκαλείται στο Βατικανό όπου τραγούδησε για τον Πάπα. Το 1998, ο Bocelli που είναι πατέρας δύο παιδιών, ψηφίστηκε από το περιοδικό People’s ως ένας από τους πιο όμορφους ανθρώπους στον κόσμο.

http://www.youtube.com/watch?v=AeDXhIjdcLY&feature=related

Tomas Quasthoff
Ο γερμανός μπασσο-βαρύτονος Tomas Quasthoff είναι μια σπάνια περίπτωση: το ύψος του δεν ξεπερνά το 1.35 και έχει επτά δάκτυλα. Στο πρόσωπό του διακρίνει κανείς παραμορφώσεις. Ο ίδιος λέει ότι είναι παιδί της θαλιδομίδης, ενός φαρμάκου που εθεωρείτο ανώδυνο αντιεμετικό και παυσίπονο, πριν αποδειχτεί ότι ευθύνεται για 20.000 τουλάχιστον τερατογενέσεις. Δούλεψε σε πολλές διαφορετικές εργασίες για να επιβιώσει μέχρι που αποκαλύφτηκε η υπέροχη φωνή του.

Ήταν ήδη τριάντα ετών. Η αναπηρία είναι γεγονός, δεν είναι πρόβλημα, δηλώνει. Υπάρχουν πολλές αναπηρίες, για παράδειγμα είναι αναπηρία να είσαι ψυχικά άδειος και δυστυχής ψάχνοντας να υπερισχύεις χάρη στα λεφτά και τίποτε άλλο.. η διαφορά λοιπόν είναι ότι η δική μου αναπηρία είναι στον καθένα εμφανής..

http://www.youtube.com/watch?v=kl1OWwn5Gq8

http://www.youtube.com/watch?v=RESX8YroSCQ

δεξιά ο Jeffrey Tate

Ο μαέστρος Jeffrey Tate γεννήθηκε το 1943 με την νευρολογική αναπηρία spina bifida που εκείνη την εποχή ήταν αδύνατο να αντιμετωπιστεί. Δεν μπορεί να περπατήσει και να σταθεί χωρίς στήριξη. Κι όμως… ο Tate σπούδασε γιατρός και από το 1985 αφιερώθηκε στη μουσική, ολοκληρώνοντας σπουδές πιάνου και διευθύνοντας εν συνεχεία σπουδαίες ορχήστρες, όπως η Αγγλική Ορχήστρα Δωματίου αλλά και πολλές διάσημες μεγάλες ορχήστρες εκτός Μεγάλης Βρετανίας.

Ο ίδιος λέει με σαρκαστική διάθεση ότι τον εκπλήσσει που κατάφερε να σταδιοδρομήσει καθιστός.. και προσθέτει ότι η πρώτη μεγάλη νίκη του στη ζωή ήταν που κατόρθωσε μετά από σκληρή προσπάθεια ετών να περπατήσει με το μπαστούνι του. Από το 1989, o Tate έχει επίσης υπηρετήσει ως διευθυντής του Συνδέσμου για τα προβλήματα ασθενειών όπως ο υδροκεφαλισμός και η spina bifida, που τόσο καλά γνωρίζει.

http://www.youtube.com/watch?v=9KzxWKEbqhw

http://www.youtube.com/watch?v=7lHLwvsi68I&feature=related

Το 1945 γεννιέται στη Χάϊφα ο Itzak Perlmann, παγκόσμια προσωπικότητα του βιολιού. Στα τέσσερα του χρόνια και σε μια σκληρή εποχή προσεβλήθη από βαριάς μορφής πολυομυελίτιδα. Αποδέχεται τις δυσκολίες που απορρέουν από το γεγονός και από πολύ μικρός αποφασίζει να σταθεί όχι μόνο «όρθιος» αλλά και θετικός.
Σπουδάζει στο Τελ Αβίβ και στη Νέα Υόρκη με τον περίφημο Ivan Galamian. Kερδίζει τον περίφημο διαγωνισμό Leventritt Competition το 1964.

Από τότε σταδιοδρομεί παίζοντας με τους μεγαλύτερους σολίστες της παγκόσμιας μουσικής οικογένειας. Διαθέτει υπέροχο χιούμορ και υποστηρίζει σε όλη τη ζωή του τα μικρά ταλέντα να προβληθούν. Έχει διαγράψει επίσης μια εντυπωσιακή σταδιοδρομία ως καθηγητής βιολιού. Δίνει έμφαση στα master classes σε όλο τον κόσμο, όχι μόνον στον τομέα του βιολιού αλλά εξ ίσου και στη μουσική δωματίου. Σήμερα διδάσκει στο Dorothy Richard Starling. Είναι πρόεδρος του τμήματος Σπουδών βιολιού στο περίφημο Juilliard School στη Νέα Υόρκη.
Παντρεύτηκε το 1966 και έχει πέντε παιδιά. Παίζει με βιολί Στραντιβάριους του 1714.

http://www.youtube.com/watch?v=ueWVV_GnRIA

http://www.youtube.com/watch?v=5vMVVWWbkcg&feature=related

Joaquín Rodrigo

Joaquín Rodrigo Marqués (22 Νοεμβρίου 1901 – 6 Ιουλίου 1999), o συνθέτης του περίφημου Concierto de Aranjuez. Συνθέτης και πιανίστας που ανέδειξε όσο λίγοι την κιθάρα ως σολιστικό όργανο στον εικοστό αιώνα. (Concierto de Αranjuez (1939).Concierto Andaluz (1967).Concierto para una fiesta (1982), Fantasia para un gentilhombre (1954). Sones en La Giralda (1963) έργο που γράφεται ως γαμήλιο δώρο για την αρπίστρια Marisa Robles ) και Concierto Madrigal (1966). Παρά το γεγονός ότι ήταν ήδη τυφλός από την παιδική του ηλικία, πέτυχε σε όλα όσα επεδίωξε.

Γεννήθηκε στο Sagunto,στη Βαλένθια, και έχασε εντελώς την όρασή του σε ηλικία τριών ετών μετά από προσβολή διφθερίτιδας. Άρχισε να μελετά solfege, πιάνο και βιολί στην ηλικία των οκτώ χρόνων και αρμονία και σύνθεση από την ηλικία των δεκαέξι. Έγραφε τις συνθέσεις του με το σύστημα Μπράιγ και ακολούθως του τις μετέγραφαν με το σύνηθες σύστημα.

http://www.youtube.com/watch?v=e3_sML4prLE

http://www.youtube.com/watch?v=uFqrQviO3UE&feature=related

Evelyn Glennie

http://www.youtube.com/watch?v=Q8Tiz6INF7I

http://www.youtube.com/watch?v=_ul7X5js1vE

Η πασίγνωστη σκοτσέζα Evelyn Glennie γεννήθηκε το 1965 και παίζει κρουστά. Ο πατέρας της ήταν λαϊκός ακκορντεονίστας και δούλευε σε χώρους όπου χόρευαν παραδοσιακούς χορούς, κάτι που την επηρέασε θετικά στο να ασχοληθεί με τη μουσική. Τα πρότυπά της αργότερα ήταν ο Γκλεν Γκουλντ και η Ζακλίν ντυ Πρε.
Μελέτησε κλαρινέτο.

Ακολούθως συνέχισε στη Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου έχοντας επιλέξει πλέον τα κρουστά και ειδικεύτηκε στη σύγχρονη μουσική παρακολουθώντας μαθήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η λεπτομέρεια που δίνει άλλη αξία σε όσα έγραψα είναι ότι η σπουδαία μουσικός είναι κωφή από τα δώδεκα της χρόνια. Ο σκηνοθέτης Thomas Riedelsheimer της αφιέρωσε την υπέροχη ταινία του Touch the sound (2004), την οποία γύρισε εντυπωσιασμένος από την ικανότητά της και τη σαγήνη της.

http://www.youtube.com/watch?v=wk13vqFGJNQ&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=SyYXMKtGwGQ&feature=player_embedded

Δεν ξέρω πόσοι γνωρίζουν το Festival du Silence του Παρισιού – το Φεστιβάλ της Σιωπής – , ένα θεσμό που ενώνει και δραστηριοποιεί χορευτές και μουσικούς κωφούς από πολλά κράτη και διεξάγεται από το 2006 στη Γαλλία έχοντας χορηγούς απλούς ιδιώτες, μεγάλες εταιρίες, το δήμο, τους ιατρικούς συλλόγους και τα σωματεία κωφών. Η πρώτη μέρα γίνεται πάντα αισθητή και συγκεντρώνει πολύ κόσμο στο Hôtel de Ville de Paris.

Οι επόμενες μέρες, οι καθαρώς καλλιτεχνικές, λαμβάνουν χώρα στο θέατρο Silvia Monfort, στο Palais Brongniart, στην αίθουσα βαριετέ La Loco. Το ετήσιο αντίο κάθε χρόνο εκφράζεται με μια υπέροχη χαρούμενη συνάντηση στο δάσος της Βουλώνης. Θαυμάζει κανείς αυτή την απίστευτη δύναμη της φύσης των ανθρώπων που είναι απόλυτα ευτυχισμένοι δημιουργώντας και εκφράζοντας αληθινά τη γνώση και τη θέλησή τους!

Για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται πόση συναισθηματική δύναμη παράγουμε και χαρίζουμε χάρη στη μουσική, τέχνη που ενορχηστρώνει όλες μας τις αισθήσεις!

Δεν είναι άγνωστη η περίπτωση του Μπετόβεν που από σχετικά νέος αντιμετώπισε πρόβλημα ακοής που εντάθηκε με τα χρόνια και τον οδήγησε σε μια ασυνήθιστη και υπερβολή εσωστρέφεια. Ήταν ένας άνθρωπος φαινομενικά άξεστος με ταμπεραμέντο που ξένιζε και χωρίς εμφάνιση καλοστεκούμενη. Ήταν πληθωρικά συναισθηματική προσωπικότητα, που κάθε του δυσκολία και απογοήτευση την μετέτρεπε σε ένα μουσικό αριστούγημα.

Στα είκοσι έξι του χρόνια, ο Μπετόβεν διαπιστώνει ότι δεν ακούει καλά. Άκουγε το πιάνο να εξασθενίζει και υπέφερε στη σκέψη ότι το πάθος της μουσικής ίσως να μη τον συντροφεύει στο υπόλοιπο της ζωής του όσο μέχρι τότε. Η κακομεταχείριση που είχε υποστεί από τον αλκοολικό πατέρα του μικρός μπορεί να είναι ο βασικός λόγος που υπέστη αυτή την απώλεια, που οδήγησε στο να ατονήσει και να καταστραφεί εντελώς το ακουστικό νεύρο του Μπετόβεν το 1819.

Η αλήθεια είναι ότι ευτυχώς ο μεγάλος συνθέτης δεν εγκατέλειψε ποτέ τη μουσική. Ακόμα και στη φάση της ολοκληρωτικής κώφωσης, ο Μπετόβεν συνέχισε να γράφει αφιερωμένος, ακούγοντας τις συνθέσεις του εσωτερικά. Συνέχισε να διευθύνει τα έργα του αν και η κώφωση του στερούσε τη χαρά να ακούει τα χειροκροτήματα που καθώς γύριζε το κεφάλι του τα επιβεβαίωνε με την κίνηση των χεριών του κοινού του.

Ο Μπετόβεν προσεβλήθη σε νεαρά ηλικία και από ευλογιά, η οποία άφησε κατάλοιπο τις ουλές του προσώπου του. Στη συνέχεια, ένα πλήθος ιατρικών προβλημάτων που χρειάστηκε να αντιμετωπίσει, με κυριότερο αυτό της κώφωσης, επηρέασαν τον ψυχισμό του, σε βαθμό που να δίνει την εντύπωση μισάνθρωπου, όπως αναφέρει ο ίδιος στη Διαθήκη του Heilingenstadt. Στα αρχικά στάδια της κώφωσης είχε σκεφτεί ακόμα και να αυτοκτονήσει. Το 1810 σημειώθηκε σοβαρή επιδείνωση της κώφωσης και της κατάθλιψης. Η πίεση και η απογοήτευση που δεν έβλεπε βελτίωση παρά μόνον επιδείνωση τον έκανε να οδηγηθεί σε έναν ψυχισμό σοβαρά διαταραγμένο, κάποιοι επιστήμονες έχουν μιλήσει και για ψυχωτική αλλοίωση προσωπικότητας.

Λ. βαν Μπετόβεν

Τι να συμβαίνει μέσα στον εγκέφαλο που να είναι τόσο καθοριστικό στο να «ακούμε» χάρη σε απλές δονήσεις αέρα και να αισθανόμαστε τη μουσική ακόμα κι αν δεν ακούμε; Μήπως τελικά ο εγκέφαλος παίζει μουσική;
Μεταξύ του αυτιού και του φλοιού του εγκεφάλου, υπάρχουν πολλές δομές που προορίζονται να εξυπηρετήσουν την ακρόαση. Η πρώτη ονομάζεται κοχλίας. Αυτός δουλεύει με την πίεση της φυσικής ροής του ήχου, οι ήχοι μετατρέπονται σε νευρικές ταλαντώσεις, που πλουτίζουν τη γλώσσα του μυαλού μας. Ο ήχος είναι μια ταχεία δόνηση του αέρα, η φωνή οφείλει την ενεργοποίηση της στο άνοιγμα και το κλείσιμο των φωνητικών χορδών που αναπαράγεται 200 φορές το δευτερόλεπτο. Η ακρόαση είναι εφικτή σαν η διαφορά μεταξύ δύο γεγονότων που χωρίζονται από ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου.

1.To έξω αυτί συλλέγει τα ηχητικά κύματα και τα οδηγεί στον ακουστικό πόρο. Ο ακουστικός πόρος μεταφέρει τα ηχητικά κύματα στο τύμπανο (τυμπανική μεμβράνη).

2. Τα ηχητικά κύματα προκαλούν δονήσεις στο τύμπανο τυμπανική μεμβράνη).

3. Tα οστάρια στο μέσο αυτί (σφύρα, άκμονας και αναβολέας) ανιχνεύουν και μεταφέρουν αυτές τις δονήσεις.

4. Οι δονήσεις περνούν μέσω του οβάλ παραθύρου στον κοχλία, θέτοντας το υγρό του κοχλία σε κίνηση. Αυτό προκαλεί τον μετασχηματισμό των ηχητικών κυμάτων σε ηλεκτρικούς παλμούς από τα ειδικά νευρικά κύτταρα. Tο ακουστικό νεύρο μεταφέρει αυτούς τους ηλεκτρικούς παλμούς στον εγκέφαλο, όπου αναγνωρίζονται από το κέντρο της ακοής.

Η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι που είναι τυφλοί αναπτύσσουν μια ακρόαση πολύ λεπτολόγο, και στην πραγματικότητα, έχουν τη δεξιότητα να αξιοποιήσουν πιο δυναμικά και πιο άμεσα αυτό που ακούνε. Μπορούν για παράδειγμα να κατακτήσουν μια πολύ συγκεκριμένη ψυχική αναπαράσταση που διαμορφώνεται μόνο από τις ηχητικές πληροφορίες, οι οποίες είναι αδύνατο να αξιοποιηθούν από τους μη τυφλούς. Μελετώντας οι επιστήμονες το συναίσθημα το προερχόμενο εκ της μουσικής συμπεραίνουν ότι είναι πολύ πολύπλοκο θέμα. Ελπίζουν να καταλάβουν κάποτε πώς η μουσική θα μπορούσε να δώσει την ίδια συγκίνηση σε όλους μας και γιατί (επί του παρόντος) επιδρά διαφορετικά στην ψυχολογία μας. Μέχρι τώρα γνωρίζουμε ότι «το ίδιο» είναι αδύνατο: ο καθένας έχει διαφορετικά μουσικά γούστα.

Υπάρχουν θεωρίες ως προς τις οποίες το συναίσθημα είναι μια φυσική επέκταση του ενστίκτου της επιβίωσης. Ο άνθρωπος προσπαθεί να παρατηρεί τι συμβαίνει. Όταν κάτι συμβαίνει στον έξω κόσμο δίνει έναυσμα για ένα συναίσθημα: το συναίσθημα είναι σε μεγάλο βαθμό σχετικό με την ταχεία ή όχι ανταπόκριση μας. Ανταποκρίνεται όμως καλύτερα στο απροσδόκητο, είναι συμπληρωματικός μηχανισμός της λεγόμενης πνευματικής περισυλλογής.

Η συγκίνηση είναι τελικά κάτι πολύ σημαντικό: χωρίς συγκίνηση θα υπήρχε ανεπαρκής ισορροπία επιβίωσης. Και στη μουσική, όλοι γνωρίζουμε ότι ο συνθέτης παίζει μέσα σε αυτή την ισορροπία χρησιμοποιώντας τη σχέση του με τις αναμνήσεις, για να μας δώσει πρώτη ύλη να δημιουργήσουμε συναισθήματα.

(φωτογραφία του βιολοντσελίστα Ηλία Σακαλάκ)

Πώς μερικοί κωφοί μουσικοί παίζουν σολιστικά και μάλιστα σε πολύ υψηλό επίπεδο; Σε γενικές γραμμές, λένε οι επιστήμονες, είναι μουσικοί υψηλότατης ευφυΐας και ταλέντου, που μελέτησαν και έπαιξαν μουσική, πριν να χάσουν την ακοή και οι οποίοι είναι σε θέση να αντισταθμίσουν την αναπηρία τους, από μια “μεταφορά γνώσεων” και σε άλλες αισθητικές λεπτομέρειες, όπως η σχέση του οργάνου με το άγγιγμα, την αφή. Αυτό ισχύει, επίσης, ιδιαίτερα για τα κρουστά, όπου η φυσική κατάσταση και το σώμα είναι πολύ σημαντικές παράμετροι.

Και βέβαια οι αναπηρίες που αναφέραμε φαίνονται στο μεγαλύτερο ποσοστό, οι άλλες όμως, οι λεγόμενες ψυχολογικές;

Μπέτριχ Σμέτανα

Στην ιστορία της κλασικής μουσικής μπορεί κανείς να παρατηρήσει μια πληθώρα ψυχικών αναπηριών: ο Σούμαν έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του σε άσυλο, επειδή η αριστερή πλευρά του εγκεφάλου του είχε καταστραφεί, ο Ραβέλ είχε χάσει την ικανότητα να εντοπίζει σημεία ενδιαφέροντος στο γράψιμο της μουσικής, αλλά ήταν σε θέση να συντονίσει ένα έργο ή να αναγνωρίσει τις μελωδίες.

Ο θάνατος του Τσαϊκόφσκι αποδίδεται στη χολέρα, αλλά οι επιστήμονες επιμένουν ότι είναι μια αυτοκτονία μετά από βαθιά κατάθλιψη. Ίσως η πιο ιδιαίτερη περίπτωση είναι του Τσέχου συνθέτη Σμέτανα, ο οποίος, αφού μολύνθηκε από σύφιλη, τελείωσε τις μέρες του στο άσυλο. Το νευρικό κέντρο του σταδιακά καταστράφηκε και στο τέλος έμεινε κωφός και υπέστη το μαρτύριο των ψευδαισθήσεων. Με αυτά τα βάσανα, και λίγο πριν το θάνατό του, έγραψε εν τούτοις το τελευταίο του έργο, το κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 2, που επηρεάστηκε άμεσα από τη σοβαρή νευρολογική ασθένεια του.

Thelonious Monk

Ο πιανίστας της τζαζ Thelonious Monk (1917-1982) υπέφερε από προβλήματα ψυχικής υγείας, που απαιτούσαν μάλιστα κατά διαστήματα και ψυχιατρική νοσηλεία. Ο γιος του μιλώντας γι’ αυτόν έχει ομολογήσει ότι περνούσε ξαφνικά από την ευφορία στην κατάθλιψη με εκδήλωση ακραίων συναισθημάτων, που κατέληγαν σε βίαια ξεσπάσματα. Εξηγεί, επίσης, ότι σε ορισμένες οριακές στιγμές της κατάθλιψης του, δεν μπορούσε να αναγνωρίσει ούτε τον γιο του!

Μόνον ελάχιστα χωρούν σε ένα κείμενο που καταπιάνεται με αυτές τις δημιουργικές σε μεγάλο ποσοστό «αναπηρίες». Είναι αλήθεια ότι ξεκινώντας από το εντυπωσιακό μέγεθος των μουσικών του Κιέβου καταπιαστήκαμε με πολλές όψεις του ίδιου προβλήματος ίσα ίσα ακροβολώντας… τελειώνοντας ας θυμηθούμε δύο ακόμα διάσημους «ανάπηρους» της μουσικής, τον Ραίη Τσάρλς και τον Στήβι Γουόντερ.

Έφη Αγραφιώτη