Η Ιωάννα Τσαταλίδου είναι μία Γυναίκα άξια θαυμασμού και παραδειγματισμού. Ως διευθύντρια του Μη Κυβερνητικού Οργανισμού “Αυτισμός, έκφραση, δημιουργικότητα”, η Ιωάννα Τσαταλίδου προσφέρει κοινωνικό έργο, μέσα από την επαφή και δράση της με παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, παιδιά με ΔΕΠΥ ή παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Η ίδια, είναι μητέρα τεσσάρων παιδιών, τα τρία εκ των οποίων βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού. Με αφορμή την ημέρα της Γυναίκας, η Ιωάννα Τσαταλίδου γίνεται το ιδανικό πρόσωπο για να αντιπροσωπεύσει τις γυναίκες. Τις γυναίκες που παλεύουν και μοχθούν για ένα σκοπό, τις γυναίκες που είναι μητέρες, τις γυναίκες που εμπνέουν.

Η Ιωάννα Τσαταλίδου μίλησε μαζί μας για τον ΜΚΟ Αυτισμός, έκφραση, δημιουργικότητα, για τη μεταχείριση των αυτιστικών παιδιών, για την καθημερινότητά της ως πολύτεκνη μητέρα, ενώ έδωσε συμβουλές στις μητέρες παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού. Μία συνέντευξη που συγκινεί και παρακινεί.

Επιμέλεια συνέντευξης: Ελίνα Ιωάννου

1. Με ποια αφορμή δημιουργήθηκε ο πολιτιστικός σύλλογος «Αυτισμός, έκφραση, δημιουργικότητα» και ποιος ο σκοπός του;

Η δράση Αυτισμός Έκφραση Δημιουργικότητα ξεκίνησε πριν από 4 χρόνια μεσα από την ανάγκη των παιδιών μου να εκφραστούν, δημιουργικά. Στην αρχή ξεκινήσαμε με τον πηλό, ως ένα πιο φιλικό για της αισθήσεις τους υλικό

Πριν από λιγο καιρό πήραμε επίσημα μορφή ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Απευθυνόμαστε σε παιδιά και εφήβους που αντιμετωπίζουν κοινωνικές και επικοινωνιακές δυσκολίες, δηλαδή παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, με ΔΕΠΥ και παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Σκοπός μας ειναι η αγωγή των παιδιών μέσω της τέχνης.

Με θετική στάση,απέναντι στα παιδιά επικεντρωνόμαστε στις δυνατότητες τους και τις καλλιεργούμε. Με αγάπη και ενσυναίσθηση προωθούμε την αποδοχή και την ισότιμη μεταχείριση.

2. Η ομάδα αναφέρεται σε παιδιά στο φάσμα του αυτισμού. Το φάσμα του αυτισμού περιλαμβάνει χαρακτηριστικά λίγο πολύ γνωστά σε όλους μας, όπως οι αισθητηριακές δυσλειτουργίες, η έλλειψη κοινωνικοποίησης, η αδυναμία ελέγχου αλλαγών, ωστόσο, παρατηρείται μία ημιμάθεια σχετικά με τον αυτισμό… Πείτε μας λοιπόν, ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που διακρίνουν ένα αυτιστικό παιδί και ποια τα προβλήματα που προκαλούνται στη ζωή του εξαιτίας αυτών;

Ο οργανισμός μας όπως ανέφερα απευθύνεται σε παιδιά στο φάσμα του Αυτισμού, με ΔΕΠΥ και γενικά επικοινωνιακά θέματα.

Τα χαρακτηριστικά ενός παιδιού στο φάσμα του αυτισμού είναι πολλά σας αναφέρω καποια από αυτά 1. οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος μπροστά πίσω, 2.Σε εκθέση του ατόμου σε έντονα γι’ αυτόν,στρεσογόνα κατάσταση, μπορει να παρατηρηθεί έντονη εφίδρωση και τρίψιμο των χεριών 3. Πολλές φορές παρατηρείται να ενοχλούνται από ήχους  και έντονα φώτα. Και πολλά αλλα που μπορείτε να τα βρείτε, στο πρώτο ενημερωτικό έντυπο που βγάλαμε σαν ομάδα ακόμα. Με το χαρακτηριστικό όνομα¨Μήπως με ξέρεις; ¨

Τα προβλήματα που προκαλούνται στα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, εξαιτίας των χαρακτηριστικών τους , είναι πολλά για τα ιδια τα παιδιά, γιατι όλα είναι αισθητηριακής φύσεως. Όλα έχουν ένα ποιο ουσιαστικό και βαθύλόγο που γίνονται. Δηλαδή αν ένα παιδί βλέπουμε ξαφνικά και κλείνει τα αυτιά του και να κουνιέται μπροστά,πίσω.

Αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα είναι το παιδί να φύγει από το περιβάλλον το οποίο δεν αντέχει άλλο, έχει γι’ αυτό έντονα ερεθίσματα, για της αισθήσεις του. Αν αυτό δεν μπορει να γίνει, τότε ένα από τα  άτομο που φροντίζει το παιδί, θα πρέπει να το αγκαλιάσει και να το πιέσει τόσο οσο το παιδί αντέχει, στους ώμους και την πλάτη του. Αυτά μπορει να τα διδάξει στους γονείς και γενικά στους φροντιστές , κάποιο άτομο που γνωρίζει την τεχνική της αισθητηριακής ολοκληρώσης.

Τα χαρακτηρίστηκα των ατόμων που είναι στο φάσμα του αυτισμού είναι κατά βάση αισθητηριακής φύσεως. Γι’ αυτό και η ενημέρωση όλου του κόσμου για τα χαρακτηρίστηκα του φάσματος, αλλα και το πώς θα βοηθήσουμε έναν αυτιστικό άνθρωπο είναι εξίσου σημαντικά. Η αποδοχή είναι η αρχή και το τέλος της πλήρης ένταξής, των αυτιστικών ατόμων στην κοινωνία.

3. Αρκετός κόσμος νιώθει φόβο στο άκουσμα ότι το παιδί του μπορεί να πάσχει από αυτισμό. Γιατί δεν πρέπει να φοβόμαστε τον αυτισμό;

Θα μου επιτρέψεις να σε διορθώσω και να πω ότι δεν ¨πάσχει¨ από αυτισμό.  Είναι αυτιστικό, βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Δεν αρρώστησε από τον αυτισμό. Γεννήθηκε με αυτόν!!

Φοβόμαστε το άγνωστο, φοβόμαστε ότι δεν μπορούμε να καταλάβουμε είτε από ημιμάθεια, είτε από αμάθεια. Γι’ αυτό η γνώση είναι δύναμη, σε όλα τα θέματα.

Η ειδική αγωγή είναι μεσα στη ζωή μας, είτε εμείς το θέλουμε, είτε όχι. Κάθε 20 παιδάκια που γεννιούνται στην εποχή μας, το 1 είναι άτομο με ειδικές ανάγκες. Και αυτό συμβαίνει γιατι στην σημερινή εποχή δεν υπάρχει παιδική θνησιμότητα. Ένα παιδάκι θα γεννηθεί με οποιοδήποτε τρόπο και κόστος. Θα γίνουν τα αδύνατα,δυνατά προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό σημαίνει ότι είναι μια καλή ευκαιρία, ώστε όλοι οι άνθρωποι να εκπαιδευτούν και να συνυπάρχουν,ουσιαστικά με διαφορετικά από αυτούς άτομα. Έτσι θα δουλευτή η αποδοχή , η ένταξή και η συνύπαρξή με τους διαφορετικούς από εμάς ανθρώπους.

Τα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού θέλουν κατανοήση στις δυσκολίες τους. Είναι άτομα, που όλα τα μεταφράζουν σε εικόνες και παρατηρούν πολύ τον χώρο που βρίσκονται , με κάθε λεπτομέρεια. Αλλα μπορει να μην προσέξουν τους ανθρώπους? Έχουν φτωχές κοινωνικές δεξιότητες. Πρέπει να τους δώσετε χρόνο και χώρο, να ηρεμήσουν για να αυτορρυθμιστούν, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν. Δεν εκφράζουν εύκολα επιθετικότητα. Αν αυτό συμβεί , σίγουρα θα έχουν εισπράξει από πριν χλευασμό και άσχημα σχόλια . Ειδικά τα άτομα υψηλής λειτουργικότητας, θα σας γοητεύσουν με της γνώσεις τους, της τόσο εξειδικευμένες. Γι’ αυτό και τους προσφωνούν ¨μικρούς Καθηγητές¨.

4. Στην ομάδα σας, η αντιμετώπιση του αυτισμού γίνεται μέσω της τέχνης. Ποιες είναι οι ευεργετικές ικανότητες της τέχνης;

Καλλιεργούμε τα προσόντα του κάθε παιδιού, το βάζουμε να δοκιμάσει. Ότι ακριβός συμβαίνει με τους νεύρο τυπικούς ανθρώπους, το ίδιο ακριβός κάνουμε με τα παιδιά στο φάσμα. Προσπαθούμε να ανακαλύψουμε την κλείσει του κάθε παιδιού και να το ωθήσουμε να ασχοληθεί με αυτήν.

Για οσο θέλει, ότι θέλει. Συνήθως όμως τα άτομα που είναι στο φάσμα του αυτισμού, όταν ανακαλύψουν τα ενδιαφέροντα τους, βάζουν στόχο και κυριολεκτικά γίνονται μάστερ στο θέμα με το οποίο καταπιάνονται.

Οι ευεργετικές ιδιότητες της τέχνης είναι γνωστές. Και ότι ισχύει για όλο τον κόσμο, ισχύει και για το αυτιστικό φάσμα. Το πιο ουσιαστικό και εντυπωσιακό είναι ότι τα παιδιά προσπαθούν να εκφραστούν και να δημιουργήσουν, το καθένα με της δυνατότητές του και στον χρόνο που αυτό θα χρειαστεί. Με όπλο την υπομονή, την επιμονή και την πίστη μπορει να δεις πραγματικά θαύματα να εξελίσσονται μπροστά σου.

5. Ποιες είναι οι δραστηριότητες της ομάδας σας και με ποιον τρόπο επιδρούν θετικά πάνω στα παιδιά με τον αυτισμό; Πώς βοηθούν στην πράξη; Αν θέλετε, αναφέρετε και κάποιο παράδειγμα.

Οι δραστηριότητες της δράσης μας αυτή τη στιγμή είναι η κεραμικές κατασκευές και από τον Σεπτέμβρη του 2018 που ξεκινήσαμε και μαθήματα εικαστικών. Τα μαθήματα μας βασίζονται στην αισθητηριακή εξέλιξη των παιδιών δηλαδή έρχονται σε επαφή με διάφορα υλικά, πηλός, χρώματα, κόλες κλπ. για οσο θέλουν και αντέχουν σε κάθε συνάντηση με σκοπό και στόχο , λιγο παραπάνω κάθε φορά χωρίς άγχος, με υποστήριξη και υπομονή απέναντί στο παιδί. Έχουμε παρατηρήσει ότι τα παιδιά κάθε φορά αλληλοεπιδρούν περισσότερη ώρα με τα υλικά και αυτό τα βοηθάει στο να ωριμάσουν αισθητηριακά έτσι σιγά σιγά θα καταφέρουν  να ολοκληρώσουν μια κατασκευή. Αυτό εξαρτάτε από την λειτουργικότητα του παιδιού και το πώς θα ανταποκριθεί στο κάθε εργαστήριο.

Άμεσα θέλουμε να ξεκινήσουμε Θεατρική αγωγή με τη μέθοδο CBD ( Γνωσιακό Συμπεριφορικό Δράμα) και μουσικής με κρουστά.

6. Στο φάσμα του αυτισμού υπάρχει το αυτιστικό αντικείμενο, δηλαδή ένα αντικείμενο για το οποίο ένα παιδί με αυτισμό δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον (αν το περιγράφω σωστά). Ποια είναι η διαδικασία της ανακάλυψης του αυτιστικού αντικειμένου και πόσο σημαντικό είναι να ανακαλυφθεί; Υπάρχει η πιθανότητα το αυτιστικό αντικείμενο να μετατραπεί ακόμα και σε επάγγελμα στο μέλλον;

Το αυτιστικό αντικείμενο είναι το ποιο σημαντικό κομμάτι του αυτιστικού ατόμου για μένα. Είναι το ιδιαίτερο ταλέντο του, το χάρισμα που η φύση του χάρισε απλόχερα και όταν το παιδί το ανακάλυψη και το εξελίξει, βλέπουμε να κάνει τεράστιά βήματα αναπτύξεις. Αυτό είναι από τα πιο μαγικά πράγματα που μπορείς να δεις και να ζήσεις με ένα αυτιστικό άτομο. Γι’ αυτό και μονο τον λόγο θα πρέπει το παιδί να έρθει σε επαφή με οσα περισσότερα ¨αντικείμενα¨ μπορει.

Δηλαδή όπως ακριβός αν είχαμε ένα οποιοδήποτε άλλο παιδί θα το πηγαίναμε να δοκιμάσει αθλήματα, τέχνες, σκάκι ότι μας ζητούσε είτε με λέξεις, είτε δείχνοντας. Ακριβώς το ίδιο θα πρέπει να κάνουμε με το αυτιστικό μας παιδί, όχι για να το θεραπεύσουμε, να το κάνουμε καλα από τον αυτισμό του. Γι’ να του δώσουμε την ευκαιρία που δικαιούται στο να πειραματιστεί κι ας αποτύχει. Εμείς θα είμαστε από πίσω του αρωγή και υποστηρικτική σε ότι αυτό αποφασίσει ότι θέλει ή δεν θέλει. Τα παιδιά που βιώνουν μια κατάσταση ξερουν καλυτερα από τον καθένα αν περνάνε καλά, πρέπει να τα αφουγκραζόμαστε και να τα στηρίζουμε στις αποφάσεις τους.

Το αυτιστικό αντικείμενο έχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να εξελιχθεί σε επάγγελμα και αυτό γιατι οι αυτιστικοί συγκεντρώνονται στο στόχο τους και δουλεύουν σε συγκεκριμένη κατεύθυνση μέχρι να πετύχουν αυτό που θέλουν. Αυτό για μένα είναι μοναδικό, κάποιοι μπορει να το βαφτίσουν εμμονή , εγω το χαρακτηρίζω αφοσίωση. Είναι εκπληκτικό και σπάνιο να γνωρίσεις άνθρωπο προσηλωμένο και αφοσιωμένο στο στόχο του. Να ξέρει τι θέλει και πως θα το αποκτήσει, είναι φανταστικό και σπάνιο. Ειδικά στην σημερινή εποχή που οι περισσότεροι άνθρωποι είναι διασπαστικοί λόγο της υπερ πληροφορήσεις.

7. Έρχεστε σε επαφή και με πιο βαριές περιπτώσεις; Πώς τις αντιμετωπίζετε;

Ναι βέβαια. Γι’ αυτό ονομάζεται φάσμα αυτισμού, γιατι μπορει να συναντήσεις από την μια παιδί που μπορει να μην πηρέ διάγνωσή αυτιστικού ποτε, δηλαδή να είναι πλήρως λειτουργικό αλλα με ιδιαιτερότητες. Και από την άλλη παιδί που μπορει να έχει συν νοσηρότητες δηλαδή θέματα υγείας όπως επιληψία, υποθυρεοειδισμό, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και αλλα θέματα που μπορει να συν υπάρχουν στο ίδιο άτομο. Εκεί τα πράγματα είναι ποιο δύσκολα θέλουν μεγάλη παρατήρηση από τους γονείς και παρακολούθηση από γιατρούς. Η εικόνα που παρουσιάζουν τα παιδιά είναι αργή και σταθερή εξέλιξη. Προχωράνε όμως, αργά, αλλα προχωράνε.

Ο αυτισμός σε όποιο σημείο το φάσματος και αν είναι θέλει υπομονή και πίστη. Από τους γονείς προς το παιδί, έτσι μονο φτάνεις στην αποδοχή. Η αποδοχή είναι η μισή λύση σε ότι και αν μας παρουσιαστεί στο δρόμο μας.

8. Από 11-16 Φεβρουαρίου διοργανώνετε το βιωματικό σεμινάριο με θέμα το γνωσιακό συμπεριφορικό δράμα με την Δρ. Χάρις Καρνέζη. Ποιες οι εντυπώσεις που άφησε το σεμινάριο;

Με μεγάλη χαρά διοργανώσαμε το πρώτο βιωματικό σεμινάριο στη Θεσσαλονίκη που πραγματοποιήθηκε από της 11 – 16 Φεβρουαρίου.

Όταν η τέχνη του θεάτρου συναντά την ψυχολογία, τότε ένα    δημιουργικό θεατρικό παιχνίδι ξεκινά με έμπνευση και φαντασία. Αυτό ακριβώς είναι το Γνωσιακό Συμπεριφορικό Δράμα.

Είναι ένα νέο ψυχοπαιδαγωγικό μοντέλο ειδικά σχεδιασμένο για την αντιμετώπιση κοινωνικών και επικοινωνιακών δυσκολιών. Συνδυάζει την τέχνη του θεάτρου με αρχές και τεχνικές από θεραπευτικές μεθόδους της ψυχολογίας που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές για παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, όπως η γνωσιακή και η συμπεριφορική.

Τωρα που το σεμινάριο ολοκληρώθηκε, μπορω να σας πω με βεβαιότητα ότι είναι ότι ποιο ενδιαφέρων και εντυπωσιακό εχω διδαχθεί. Γιατι βασίζεται στο παιχνίδι και στα δυνατότητες των παιδιών που συμμετέχουν. Τα παιδιά έρχονται για να λύσουν μυστήρια, δια δραστικά παίρνουν ρόλους και ανταποκρίνονται σε συναισθήματα και καταστάσεις που μέχρι τότε φοβόντουσαν ή προσπερνούσαν.

9. Η ίδια είστε μητέρα τεσσάρων παιδιών, εκ των οποίων τα τρία είναι στο φάσμα του αυτισμού. Πώς είναι η καθημερινότητά σας με τα παιδιά σας;

Η καθημερινότητά μου είναι πολύ δημιουργική!! Τα παιδιά μου είναι η Κωνσταντίνα 12 ετών, ο Λευτέρης 9,5 ετών, η Δέσποινα 5,5ετων και ο Σπύρος 3,5 ετών. Τα μεγαλώνω μόνη μου τα τελευταία 4 χρόνια, με την βοήθεια του αδερφού μου. Τα πρωτα τρία παιδιά μου είναι στο φάσμα του αυτισμού. Το καθένα με την δική του προσωπικότητα και της δίκες του δυσκολίες, αλλα ταυτόχρονα προικισμένο και με ταλέντα μοναδικά! Μοιάζουν σαν αδέρφια αλλα το καθένα είναι ένας ξεχωριστός , μοναδικός άνθρωπος. Το ότι ανήκουν στο αυτιστικό φάσμα δεν σημαίνει ότι αντιδρούν το ίδιο , θέλουν τα ιδια πράγματα και μπορούν να αντιμετωπιστούν με τον ίδιο τρόπο. Όχι , το κάθε παιδί έχει τον δικό του χαρακτήρα και ο αυτισμός του καθενός παρουσιάζεται  με εντελώς διαφορετικό τρόπο.

10. Πώς καταφέρνετε να είστε εργαζόμενη, δραστήρια και μητέρα τεσσάρων παιδιών;

Ειμαι νοσηλεύτρια. Τα τελευταία 5 χρόνια δεν εργάζομαι σε κάποιο νοσοκομείο, ειμαι μητέρα πλήρους απασχολήσεις. Ειμαι η πρόεδρος του ΜΚΟ Αυτισμός Έκφραση Δημιουργικότητα που πραγματικά θέλει αφοσίωση, σκοπό και στόχο ώστε να προχωρήσουμε και να κατακτήσουμε το στόχο μας. Ανατροφοδοτούμε από τα παιδιά μου, της μικρές ή μεγάλες επιτυχίες τους. Ειμαι πολύ χαρούμενη όταν τα παιδιά μου είναι χαρούμενα και ευτυχισμένα. Όταν πετυχαίνουν και κατακτούν δεξιότητες για την ζωή τους. Ζούμε έντονα την κάθε στιγμή, παίζουμε πολύ, αλληλοεπιδρούμε, γελάμε. Έχουμε θετική στάση ζωής και προχωράμε μπροστά.

11. Ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να δώσετε στις μητέρες παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού;

Να μην σταθούν στην γνωμάτευση που θα πάρουν στα χέρια τους!

Απέναντί τους εξακολουθεί να βρίσκεται το παιδί τους,  που περιμένει, ν ανακαλύψει τον κόσμο με τους γονείς του, ειδικά με την μητέρα του. Ότι του μεταφέρετε εσείς ότι είναι ο κόσμος έξω , αυτό θα είναι.

Η γνώση είναι δύναμη ! Ενημερωθείτε , διαβάστε για τον αυτισμό αλλα μην σταθείτε στην βιβλιογραφία. Παρατηρήστε το παιδί σας, μην το υποτιμήσετέ , πιστέψτε σε αυτό. Αν εσείς που είστε η μητέρα του, του βάλετε ταμπέλα και όριο αναπτύξης τότε η κοινωνία θα το ευνουχίσει.Μην ξεχνάτε ότι το παιδί σας είναι ο μισό σας εαυτός! Ταυτιστείτε μαζί του , δείτε ξεκάθαρα και χωρίς εγωισμό, ποια είναι τα κοινά σας χαρακτηριστικά. Ανακαλύπτοντας τον εαυτό σας, θα μπορέσετέ να καταλάβετέ το παιδί σας. Θα κατανοήσετέ πλήρως, ότι ο αυτισμός δεν είναι θηρίο που μας κυνηγάει , αλλα ένας διαφορετικός τρόποςσκέψης και αντιλήψεις των πράγματων. Αν τον αγκαλιάσουμε και τον αγαπήσουμε τότε θα μπορέσουμε να συνυπάρχουμε με ηρεμία. Θα νιώσουμε την ανάγκη να εκφραστούμε και να δημιουργήσουμε. Τότε μονο ένα αυτιστικό άτομο, όταν νιώσει πλήρη αποδοχή,  μπορει να άνθηση και να δήξει στους άλλους της δυνατότητές του. Μέχρι τότε απλα θα επιστρέφει στον πυρήνα του, θα κλείνεται στον εαυτό του και το χάσμα θα μεγαλώνει. Γι’ αυτο φίλες μου δεν πρέπει να τα διαχωρίζεται από τα νευροτυπικά παιδιά σας, δώστε τους πρωτοβουλίες και δεν θα χάσετε. Πιστέψτε σε αυτά. Να χαίρεστε την κάθε στιγμή μαζί μοναδικά, μην αγχώνεστε για το αύριο . Ζήστε και μοιραστείτε με τα παιδιά σας το τωρα, γιατι η στιγμή περνάει και χάνεται και αύριο, θα είναι μια άλλη μέρα που κανείς δεν ξέρει τη θα φέρει.

Μια Κινέζικη παροιμία λέει: “Το χθες μακρινό, το αύριο σκοτεινό , μα του σήμερα τα δώρα αν τα θες ζήσε το τωρα.”

Η δράση μας είναι εκεί και σας περιμένει να γνωριστούμε και να μοιραστούμε ό,τι νιώθετε.

12. Ποιο είναι οι μελλοντικοί στόχοι της ομάδας «Αυστισμός, έκφραση, δημιουργικότητα»;

Οι μελλοντικοί στόχοι της δράσης μας είναι η αποδοχή και η ένταξη του αυτιστικού ατόμου στο σύνολο της κοινωνίας, ως ένα ισότιμο άτομο με υποχρεώσεις και δικαιώματα. Εκφραζόμαστε μεσα από τέχνες,θέλοντας να περάσουμε μηνύματα ισότιμης μεταχείρισής και ίσων ευκαιριών. Ότι είμαστε αυτιστικοί αυτό δεν μας καθιστά λιγότερο ανθρώπους. Νιώθουμε, πονάμε, αγαπάμε, λυπόμαστε, χαιρόμαστε ίσως λιγο πιο έντονα από έναν τυπικό άνθρωπο και αυτό είναι το μαγικό στον κόσμο. Όλοι είμαστε διαφορετικοί αλλα και ίδιοι, δηλαδή ΑΝΘΡΩΠΟΙ

13. Ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να περάσετε για τον αυτισμό μέσα από την ομάδα σας;

Το μήνυμα μας δεν αφορά μονο τους αυτιστικούς. Αφορά όλους όσους έχουν επικοινωνιακά θέματα. Όσους νιώθουν διαφορετικοί και έξω από την αγέλη. Εμείς είμαστε εδώ, να αγκαλιάσουμε όλα αυτά τα υπέροχα, μοναδικά παιδιά και να τα οδηγήσουμε με υπομονή, επίμονη και πίστη να πιστέψουν στον εαυτό τους και της δυνατότητες τους.

Με οδηγό και άξονα την τέχνη κατανοώ τη διαφορετικότητα και τη μοναδικότητα!!

Μοναδικός είναι ο κάθε άνθρωπος. Πρέπει να σου αρέσει ηδιαφορετικότητα σου. Οφείλεις  στον εαυτό σου να ανακαλύψεις , να στηρίξεις και να αναδείξεις την μοναδικότητα σου. Δεν μπορούμε να είμαστε όλοι ίδιοι, οφείλουμε να είμαστε ο εαυτός μας!

Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Ιωάννα Τσαταλίδου για την παροχή του φωτογραφικού υλικού.

Mπορείτε να επισκεφτείτε την επίσημη σελίδα στο facebook της ΜΚΟ Αυτσιμός, Έκφρασης, Δημιουργικότητα εδώ